واکنش فرضی \(aA \to bB\) را در نظر می گیریم، ابتدا سرعت متوسط مصرف و تولید را برای اجزا محاسبه می کنیم.
\(\begin{array}{l}{R_A} = \frac{{{n_{2a}} - {n_{1a}}}}{{{t_2} - {t_1}}} = \frac{{\Delta {n_a}}}{{\Delta t}}\frac{{mol}}{{\min }}\\{R_B} = \frac{{{n_2}_b - {n_{1b}}}}{{{t_2} - {t_1}}} = \frac{{\Delta {n_b}}}{{\Delta t}}\frac{{mol}}{{\min }}\end{array}\)
نمودار مول – زمان و سرعت:
از روی شیب نمودار مول – زمان می توانیم سرعت متوسط را بدست آوریم.
شیب خط از فرمول \(\frac{{\Delta y}}{{\Delta x}}\) بدست می آید؛ که با قرار دادن \(\frac{{\Delta {n_{}}}}{{\Delta t}}\) به جای آن دو می توان سرعت واکنش را برحسب نمودار را پیدا کرد.
ارتباط بین \({R_A}\)و \({{R_B}}\): با استفاده از ضرایب استوکیومتری می توانیم نتیجه بگیریم که:
\(\frac{{{R_A}}}{a} = \frac{{{R_B}}}{b}\)
مثال
در واکنش زیر سرعت تولید X برابر \(0/02\frac{{mol}}{s}\) است. سرعت واکنش مصرف A و سرعت تولید Z را حساب کنید.
\(\begin{array}{l}2A \to 3X + 4Z\\ \to \frac{{{R_A}}}{2} = \frac{{{R_X}}}{3} = \frac{{{R_Z}}}{4} \to \frac{{{R_A}}}{2} = \frac{{0/02}}{3} \to {R_A} = \frac{{2 \times 0/02}}{3} = 0/013\frac{{mol}}{s}\\\frac{{{R_X}}}{3} = \frac{{{R_Z}}}{4} \to \frac{{{R_Z}}}{4} = \frac{{0/02}}{3} \to {R_Z} = \frac{{4 \times 0/02}}{3} = 0/026\frac{{mol}}{s}\end{array}\)